Trong tháng 5 hàng năm, người ta thường nghĩ tới ngày lễ lớn là Quốc tế Lao Động. Bên cạnh đó, ở lịch âm cũng có ngày quan trọng đặc biệt, đó là ngày 5/5. Vậy, ngày 5 5 là ngày gì? Ý nghĩa và nguồn gốc của ngày này ra sao? Cùng chúng tôi tìm hiểu bên dưới đây.
Ngày 5 5 là ngày gì?
5 5 âm là ngày gì? Ngày 5/5 âm lịch hay còn được gọi là Tết Đoan Ngọ hoặc Tết Đoan Dương. Đây là một trong những nét đẹp truyền thống lâu đời của nền văn hóa Việt Nam. Ngày 5/5 là thời điểm quan trọng để mọi người thực hiện nghi thức “Giết sâu bọ”, tri ân tổ tiên, cúng tạo và ăn mừng thành công trong mùa vụ.
Thuật ngữ “Đoan Ngọ” thể hiện ý nghĩa “bắt đầu giữa trưa”. Đây là để chỉ sự khởi đầu của chuỗi ngày nắng nóng nhất trong năm. Tên gọi này thể hiện sự quan sát tận tâm của người nông dân đối với thời tiết, nhằm giúp cho việc trồng trọt thuận lợi và đảm bảo một năm đầy đủ.
Mỗi năm, Tết Đoan Ngọ cũng là dịp để gia đình, người thân tập trung lại để cùng mừng lễ và cầu mong cho một năm mưa thuận gió hòa. Đáng chú ý, ngày mùng 5 tháng 5 cũng có ý nghĩa lớn trong nhiều nền văn hóa Đông Á như Triều Tiên, Nhật Bản, Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan,..
Nguồn gốc của ngày 5 tháng 5
Nguồn gốc của mùng 5 5 là ngày gì? Theo chuyện xưa, khi kết thúc ngày mùa, mọi người đã ăn mừng vụ thu hoạch bội thu. Nhưng sâu bọ đột nhiên xuất hiện và ăn hết mùa màng lương thực. Những người nông dân rất đau đầu, không biết phải đối phó thế nào với đám sâu hại. Lúc này, từ xa, một ông lão tự gọi mình là Đôi Truân xuất hiện.
Ngài đã hướng dẫn người dân thực hiện một buổi cúng đơn giản bằng cách sắp xếp bánh trôi, trái cây, sau đó tiến hành thể dục trước cửa nhà. Chỉ sau một khoảnh khắc, đám sâu bọ đang gây hại đã bị quật ngã, bắt đầu rơi vào tình trạng hỗn loạn.
Sau buổi cúng, ông lão này chia sẻ một lời khuyên quý báu: “Sâu bọ hàng năm vào ngày này rất hung hăng. Mỗi năm, hãy làm theo những gì tôi đã hướng dẫn để đối phó với chúng.”
Cả làng biết ơn lòng tốt của ông lão. Nhưng khi họ muốn bày tỏ lòng biết ơn, ông đã biến mất từ lúc nào. Từ đó, ngày này được gọi là “Tết Diệt Sâu Bọ” hay một số người gọi là “Tết Đoan Ngọ” vì lễ cúng thường được tiến hành vào giữa giờ Ngọ.
Ngoài nguồn gốc truyền thống trên, một số nhà nghiên cứu còn cho rằng Tết Đoan Ngọ có liên quan đến cái chết của một vị quan nước Sở, có tên là “Khuất Nguyên”. Do quá buồn chán vì không khuyên được vua Sở đừng tin vào nước Tần và bị đày ra đảo, ông đã ôm đá nhảy xuống sông Mịch La và tự vẫn vào ngày 5/5 âm lịch. Các vị vua sau này đã tổ chức lễ cúng và thả bánh xuống sông để tưởng nhớ ông. Con cháu thế hệ sau tiếp tục duy trì những tập tục này, bao gồm cả lễ đua thuyền rồng trong ngày 5/5 hàng năm. Đây cũng chính là lời giải đáp thần thoại cho thắc mắc ngày 5 5 là ngày gì được quan tâm hiện nay.
Ý nghĩa của ngày mùng 5 tháng 5
Bên cạnh thắc mắc: “ngày 5 tháng 5 là ngày gì?” thì ý nghĩa sâu xa của ngày này cũng được nhiều người quan tâm.
Tại Việt Nam, ngày 5/5 được gọi là Tết Đoan Ngọ hoặc Tết Diệt Sâu Bọ. Đây cũng là dịp để thờ cúng tổ tiên. Theo đó, tên gọi Tết Diệt Sâu Bọ xuất phát từ thực tế. Bởi vào thời điểm chuyển mùa, sâu bọ và dịch bệnh thường xuất hiện nhiều, gây khó khăn cho nông dân. Vì vậy, người dân thường thực hiện nhiều lễ cúng để trừ trùng và phòng bệnh.
Sau Tết Nguyên Đán, ngày lễ 5/5 được coi là Tết sum họp của người Việt, giúp gắn kết mọi người lại với nhau. Vào ngày này, hoa lá cây trái bắt đầu sinh sôi, phát triển. Do vậy, hoa quả trở thành một phần quan trọng không thể thiếu trong các nghi lễ thờ cúng 5/5.
Tùy theo phong tục và tập quán của từng vùng miền mà sẽ có những món ăn truyền thống đặc biệt. Đây là thời điểm nhà nhà đều chuẩn bị thực phẩm để cúng tổ tiên, tạo nên một không gian rộn ràng không khác gì ngày Tết.
Khi buổi lễ hoàn thành, gia đình sẽ tụ họp để cùng thưởng thức những món ăn truyền thống với nhau, tạo nên một không gian ấm áp, vui vẻ.
Theo truyền thống của ông bà ngày xưa, để loại bỏ các “sâu bọ” trong cơ thể, việc ăn trái cây đầu mùa được coi là điều quan trọng. Các loại trái cây này không chỉ mang lại lợi ích cho sức khỏe mà còn chứa đựng hy vọng vào cuộc sống thịnh vượng. Ngoài ra, việc thường xuyên bổ sung trái cây cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp dưỡng chất cần thiết cho cơ thể, giúp củng cố hệ thống miễn dịch và bảo vệ sức khỏe khỏi những căn bệnh có hại.
Kết luận
Trên đây là thông tin giải đáp thắc mắc: “ngày 5 5 là ngày gì?” cũng như nguồn gốc, ý nghĩa của ngày này. Theo đó, để mùa màng bội thu và có cuộc sống ấm no, bạn nên làm mâm cúng để dâng lên bàn thờ tổ tiên vào ngày 5/5.
