Rối loạn lưỡng cực là một biểu hiện của vấn đề sức khỏe tâm thần phổ biến nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về nó. Đối với những người chưa từng trải qua hoặc không có kiến thức về nó thì sẽ rất khó để hiểu được những hậu quả khôn lường của căn bệnh này. Chính vì thế, trong bài viết dưới đây chúng ta sẽ đi sâu vào tìm hiểu về căn bệnh rối loạn lưỡng cực là gì, từ các triệu chứng đặc trưng cho đến cách điều trị hiệu quả. Từ đó, bạn sẽ có cái nhìn toàn diện hơn về tình trạng sức khỏe của bản thân, cũng như là người thân hoặc bạn bè của mình.
Rối loạn lưỡng cực là gì?
Rối loạn lưỡng cực hay còn được gọi là rối loạn hưng – trầm cảm, đây là một hình thức đặc biệt của căn bệnh rối loạn tâm thần. Căn bệnh này được nhận biết dựa trên những thay đổi thất thường trong tâm trạng của người bệnh. Những người chịu ảnh hưởng của căn bệnh rối loạn lưỡng cực thường phải trải qua những trạng thái cảm xúc đối lập của bản thân. Họ có thể rơi vào tình trạng hưng phấn, tăng động, kích thích nhưng ngay lập tức lại chuyển sang trạng thái trầm cảm, buồn đột ngột.
Vì không thể điều khiển được cảm xúc của bản thân, nên những người mắc bệnh này thường sẽ gặp khá nhiều khó khăn trong cả cuộc sống và công việc. Họ khó giao tiếp và duy trì được các mối quan hệ với những người xung quanh mình. Các cơn trong rối loạn lưỡng cực là gì? Các cơn hay còn được gọi là giai đoạn biến đổi tâm trạng trong rối loạn lưỡng cực thường xuất hiện theo chu kỳ, từ vài lần trong năm hoặc thậm chí là chỉ vài tuần, tùy vào mức độ nặng nhẹ của bệnh. Khi rơi vào giai đoạn bệnh thì tâm trạng của họ sẽ lần lượt thay thế nhau dưới 2 hình thức là cơn hưng cảm hoặc trầm cảm.
Rối loạn lưỡng cực không chỉ ảnh hưởng đến tâm trạng mà còn tác động mạnh mẽ đến năng lượng, mức độ hoạt động và khả năng thực hiện các công việc hàng ngày. Đồng thời, vì sự biến đổi tâm trạng thất thường mà họ còn có thể rơi vào những tình huống khó khăn và căng thẳng.
Triệu chứng của bệnh rối loạn lưỡng cực là gì?
Ở phần trước chúng ta đã cùng tìm hiểu rối loạn lưỡng cực là gì, thì tiếp theo chúng ta sẽ đi sâu vào nhận biết các triệu chứng căn bệnh này. Bởi dấu hiệu nhận biết bệnh rối loạn lưỡng cực thường được đánh giá là khá tương đồng với nhiều bệnh tâm lý khác.
Chính vì thế, việc tìm hiểu về triệu chứng của căn bệnh rối loạn lưỡng cực và phân biệt nó với các căn bệnh như trầm cảm là vô cùng cần thiết. Như đã đề cập ở phần trên, bệnh rối loạn lưỡng cực sẽ trải qua 2 giai đoạn gồm giai đoạn hưng cảm và giai đoạn trầm cảm. Dưới đây là triệu chứng và cách phân biệt từng giai đoạn của căn bệnh rối loạn lưỡng cực:
Triệu chứng của giai đoạn hưng cảm
Trước tiên chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về đáp án của câu hỏi “Triệu chứng của giai đoạn hưng cảm của căn bệnh rối loạn lưỡng cực là gì?”. Trong giai đoạn hưng cảm người bệnh sẽ cảm thấy phấn khích, hưng phấn tột độ, thậm chí là bốc đồng và họ lúc nào cũng cảm thấy tràn đầy năng lượng. Khi đó, tâm trạng của họ sẽ có sự thay đổi rõ rệt như:
- Dư thừa năng lượng, ngủ rất ít, không cần ngủ
- Rất thích nói chuyện, lúc nào cũng hứng khởi, nói nhiều, nói nhanh
- Suy nghĩ tích cực, lạc quan, đơn giản, đưa ra quyết định nhanh chóng, liều lĩnh không quan tâm đến vấn đề về tiền bạc hay công việc
Khi rơi vào giai đoạn này người bệnh sẽ cảm thấy hoàn toàn vui vẻ, không bao giờ mệt mỏi, tinh thần lúc nào cũng thoải mái và mọi sự dường như đều rất tốt đẹp, hoàn hảo đối với họ. Lúc này, người bệnh cũng thường tự đánh giá cao bản thân, họ cho rằng mình rất có tài năng và có thể vượt qua mọi khó khăn, luôn tin tưởng vào quyết định của mình.
Cảm xúc của người bệnh trong giai đoạn hưng cảm của rối loạn lưỡng cực là gì? Về mặt cảm xúc thì người bệnh sẽ có sự gia tăng cảm xúc mạnh mẽ, họ thích trêu chọc những người xung quanh mà hoàn toàn không để ý hoàn cảnh. Cảm xúc của người bệnh trong trạng thái này cũng dễ bị tác động. Tuy không trở nên buồn bã nhưng có thể trở nên giận dữ, nóng nảy. Mặc dù, những nguyên nhân từ bên ngoài đó thường sẽ không khiến họ trở nên kích động đến như vậy.
Tư duy của người bệnh trong giai đoạn phấn khích của rối loạn lưỡng cực là gì? Trong trạng thái này, tư duy của người bệnh lại có xu hướng tăng liên tục. Điều này được chứng minh qua việc họ nhanh chóng có những ý tưởng mới và liên tục nói nhiều. Tuy nhiên, các câu nói của họ thường không hoàn chỉnh, họ hay nói vấp vì thiếu sự tập trung. Đôi khi, họ sẽ nói không thành câu, bởi trong đầu của người bệnh lúc này thường có quá nhiều suy nghĩ, ý tưởng mới đến nỗi họ không thể bắt kịp và thể hiện nó qua lời nói.
Vậy hậu quả xấu trong trạng thái hưng cảm của rối loạn lưỡng lực là gì? Bởi vì trong giai đoạn này người bệnh thường sẽ có xu hướng tin tưởng quá mức vào bản thân kết hợp với việc dễ bị kích động, hưng phấn. Điều đó sẽ dẫn đến hậu quả là khả năng tự đánh giá, so sánh giữa cái tốt và cái xấu của họ bị giảm đi. Người bệnh có thể sẽ tham gia vào những hoạt động gây nên nhiều hậu quả nghiêm trọng như đầu tư vào lĩnh vực bản thân không biết, hay tiêu xài tiền phung phí và không biết đã tiêu xài những gì.
Đồng thời, trong trạng thái hưng cảm người bệnh cũng có thể gặp các triệu chứng như gia tăng ham muốn tình dục, khẩu vị đột nhiên tốt lên, họ ăn rất nhiều và cũng không cảm thấy buồn ngủ.
Triệu chứng của giai đoạn trầm cảm
Ngược lại hoàn toàn với giai đoạn hưng cảm, vậy triệu chứng giai đoạn trầm cảm trong rối loạn lưỡng cực là gì? Ở giai đoạn trầm cảm, người bệnh thường có những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực, thậm chí là tâm trạng của họ sẽ vô cùng tệ hại và dẫn đến những hậu quả xấu.
- Đột nhiên cảm thấy buồn, không vì lý do gì cả và cũng không có điều gì khiến cho tâm trạng của họ tốt lên được.
- Luôn có cảm giác tự ti, tự trách, đánh giá thấp bản thân.
- Cảm thấy mệt mỏi, mất đi năng lượng, không muốn làm việc.
- Người bệnh còn có thể cảm thấy bế tắc không có lối thoát dẫn đến những hành động tiêu cực như tự sát.
- Cơ thể suy nhược, thay đổi chế độ ăn uống, chán ăn, không có khẩu vị.
- Khó vào giấc ngủ, vẫn cảm thấy buồn ngủ nhưng không ngủ được, ngủ hay bị thức giấc.
- Suy nghĩ chậm chạp, khó trả lời các câu hỏi, giảm khả năng tập trung chú ý.
- Giảm ham muốn trong tình dục, ở nữ có thể sẽ đi kèm với kinh nguyệt không đều hoặc không có kinh.
Các triệu chứng chính của giai đoạn rối loạn lưỡng cực giữa nam và nữ sẽ có sự khác nhau. Theo các nghiên cứu hiện nay thì nam có thể sẽ có giai đoạn hưng cảm nhiều hơn trong khi đó nữ sẽ có nhiều cơn trầm cảm hơn. Nam giới trong giai đoạn hưng cảm sẽ có thể dẫn đến những việc tăng lạm dụng chất kích thích như ma túy, rượu bia hay thuốc lá,…
Ngoài ra, nam giới khi bị rối loạn lưỡng cực cũng ít tự chủ động đi khám bệnh hơn nữ giới. Chính vì thế, tỷ lệ tự sát ở nam giới theo thống kê thường sẽ cao hơn ở nữ giới, cũng không loại trừ các nguyên nhân như đàn ông thường phải chịu áp lực về nhiều phương diện hơn.
Phương pháp điều trị rối loạn lưỡng cực là gì
Ở những phần trên, chúng tôi đã giúp bạn hiểu rõ về rối loạn lưỡng cực là gì và các triệu chứng của căn bệnh này. Còn ở phần này, chúng ta hãy cùng tìm hiểu về các phương pháp điều trị rối loạn cảm xúc. Dưới đây là 2 phương pháp điều trị rối loạn cảm xúc lưỡng cực được sử dụng phổ biến nhất:
Dùng thuốc ổn định khí sắc
Thuốc sẽ được kê đơn và phân phát theo chỉ định của bác sĩ, bạn không nên mua thuốc mà không có sự cho phép của các chuyên gia trong lĩnh vực này. Nhưng dưới đây là một số loại thuốc mà bạn có thể sẽ cần dùng:
- Thuốc ổn định khí sắc
- Thuốc chống loạn thần
- Thuốc chống loạn cảm
Dùng phương pháp tâm lý trị liệu
Phương pháp tiếp theo để điều trị rối loạn lưỡng cực là gì? Đó chính là phương pháp trị liệu tâm lý được thực hiện dựa theo cá nhân hóa người bệnh. Tâm lý trị liệu kết hợp song song với điều trị bằng thuốc sẽ giúp điều chỉnh cả hành vi và cảm xúc của người bệnh một cách nhanh chóng, kịp thời nhất.
Kết luận
Rối loạn lưỡng cực không phải là một căn bệnh dễ dàng để đối phó, vì thế việc hiểu rõ về căn bệnh này là bước đầu tiên và vô cùng quan trọng để có thể điều trị dứt điểm nó. Bài viết trên đây đã giúp bạn tìm hiểu về các triệu chứng, nguyên nhân, cũng như cách điều trị của căn bệnh rối loạn lưỡng cực. Hy vọng bạn đã hoàn toàn hiểu được rối loạn lưỡng cực là gì và có đầy đủ thông tin để biết rõ hơn về những khó khăn mà người mắc phải rối loạn lưỡng cực đang phải đối mặt.
