Tuyên Quang từ lâu đã được mệnh danh là vùng đất Mẫu với nhiều đền thờ linh thiêng, độc đáo. Mùa lễ hội hàng năm du khách khắp nơi lại tấp nập hành hương về Tuyên Quang để cầu mong mọi điều tốt đẹp. Cùng khám phá ngay Top 8 các Đền ở Tuyên Quang nổi tiếng linh thiêng dưới đây.
Đền Thượng
Đền Thượng nằm ở xóm 14, xã Tràng Đà thuộc thành phố Tuyên Quang. Đền Thượng còn được gọi với nhiều tên khác như: Đền Mẫu Thượng, đền Sâm Sơn, đền Núi Dùm, đền Mẫu Dùm… Đền tọa lạc ở nơi có vị thế “Gối sơn nghênh thuỷ”, trước đền là dòng sông Lô, sau đền là núi Dùm hùng vĩ.
Đền Thượng là ngôi đền thờ Ngọc Lân Công chúa. Người mà dân gian vẫn thường gọi với tấm lòng thành kính là Mẫu Thoải. Đền Thượng có phần kiến trúc cơ bản, đường nét hoa văn trạm trổ… mang đậm văn hóa của thời nhà Nguyễn. Kỳ lễ hội chính của Đền Thượng là vào ngày 12-2 và 12-7 âm lịch hàng năm.
Đền Hạ
Đền Hạ hay còn được gọi là Đền Mẫu Tam Cờ nằm ở phường Tân Quang, thành phố Tuyên Quang, chỉ cách bến xe trung tâm khoảng 0,5 km. Đền Hạ được xây dựng từ năm 1738. Đây là nơi người dân thờ Mẫu Thượng ngàn – Phương Dung công chúa. Từ cửa đền nhìn ra chính là dòng sông Lô thơ mộng.
Do cổng đền hướng Đông, quay ra bờ sông nên tiện hơn cho người ghé thăm bằng đường thủy nếu muốn đi vào từ cổng chính. Còn nếu mọi người muốn đi bằng đường bộ thì có thể đi theo lối cổng nằm trên đường “chiến thắng sông Lô”.
Đền Đồng Xuân
Đền Đồng Xuân được bắt đầu xây dựng từ cuối thế kỷ 19. Ngôi đền tọa lạc trên một khu đất cao có diện tích 968m2 ngay bên cạnh dòng sông Lô. Kiến trúc của Đền Đồng Xuân khá đơn giản với hình chữ “Đinh” gồm tòa Tiền đường và Thượng điện kết hợp với cổng tam quan bên ngoài.
Đền Đồng Xuân thờ Đức Thánh Mẫu Thượng Thiên. Ngôi đền tựa lưng vào núi Cố, mặt hướng nam nhìn ra sông Lô. Đây được cho là hướng của các bậc thánh nhân.
Đền Cấm
Đền Cấm được xây dựng trên một khu đất cao, tựa lưng vào núi Cấm trùng điệp. Trên cao có Cổng trời mênh mông và bên cạnh đền là một dải nước chảy róc rách qua những triền đá dốc. Bên trong đền có một giếng Cô không bao giờ cạn. Tương truyền những ai uống nước giếng Cô đều sẽ luôn mạnh khỏe.
Ngôi đền ngày thờ Bà chúa Thượng Ngàn hay còn gọi là Lâm Cung Thánh Mẫu. Đền Cấm thuở xưa là một ngôi miếu nhỏ, trải qua nhiều đợt trùng tu, hiện nay đền Cấm đã có diện mạo khang trang.
Đền Kiếp Bạc
Đền Kiếp Bạc là một trong các đền ở Tuyên Quang nổi tiếng linh thiêng. Đền được xây vào cuối thế kỷ 19, tọa lạc tại tổ 4, phường Tân Quang, thành phố Tuyên Quang. Ngay sát bên cạnh đền là dòng sông Lô uốn quanh.
Đền Kiếp Bạc thờ Hưng Đạo Vương Trần Quốc Tuấn. Nơi đây lưu giữ rất nhiều di vật lịch sử lâu đời: 13 pho tượng cổ, 2 chuông đồng cùng 4 đạo sắc phong vương triều vua Minh Mệnh, Thiệu Trị, Tự Đức và Khải Định…
Ngôi đền đã trải qua nhiều biến cố, thăng trầm theo thời gian. Do đó, Đền Kiếp Bạc đã được cải tạo, trùng tu nhiều lần nên không còn giữ nguyên vẹn nét kiến trúc cổ xưa ban đầu. Tuy nhiên, với bề dày lịch sử và nổi tiếng linh thiêng, Đền Kiếp Bạc chính là địa điểm vang danh tâm linh của Tuyên Quang.
Đền Cảnh Xanh
Đền Cảnh Xanh, hay còn có tên gọi khác là đền Cây Xanh, nằm ở phường Minh Xuân, thị xã Tuyên Quang. Đền ngự ở trong khuôn viên có diện tích khoảng 600m², lưng tựa vào núi, phía trước có cây đa cổ thụ lớn. Dân gian tương truyền đây chính là nơi Công chúa Thượng Ngàn La Bình, con gái út của Tản Viên Sơn Thánh chọn nghỉ lại vì yêu thích phong cảnh thiên nhiên ở đây.
Điểm độc đáo của ngôi đền chính là chứa lớp lớp cây xanh, cành lá xum xuê, xanh thẫm cả bốn mùa. Người dân nơi đây nói rằng: “Ban ngày đố ai nhìn thấy được lá vàng rơi rụng dưới thềm sân, hoạ chăng chỉ có về đêm”.
Đền Cảnh Xanh là một trong các đền ở Tuyên Quang rất linh thiêng về cầu tài, cầu lộc. Do đó, hàng năm có rất nhiều người từ khắp nơi tìm đến ngôi đền này.
Đền Ỷ La
Đền Ỷ La tọa lạc tại phường Ỷ La, thành phố Tuyên Quang. Đền được xây dựng vào năm 1743 và được trùng tu lại lần thứ nhất vào đầu thế kỷ XIX. Kiến trúc ngôi đền được thiết kế đúng theo như tín ngưỡng thờ Mẫu.
Hậu cung của đền Ỷ La đặt bộ tượng Mẫu gồm Mẫu Thượng Thiên, Mẫu Thoải Phủ và Mẫu Sơn Trang. Trung cung đặt bộ Ngọc Hoàng và bộ Quan Hoàng, hệ thống khán thờ, chuông đồng…
Đền Ỷ La là một di tích lịch sử văn hóa, kiến trúc nghệ thuật tâm linh đặc sắc. Với sự nổi tiếng liêng thiêng, Đền Ỷ La hiện nay đã trở thành một trong các đền ở Tuyên Quang không thể bỏ qua của du khách thập phương.
Đền Bách Thần
Đền Bách Thần là ngôi đền thờ trăm vị thần. Đó là các anh hùng dân tộc từ xa xưa hay những người có công với địa phương… Bên cạnh đó, nơi đây còn thờ Tam Quang là mặt trời, mặt trăng và các vì sao. Theo người dân bản địa ở huyện Chiêm Hóa, đền Bách Thần là một trong các đền ở Tuyên Quang rất linh thiêng.
Đền Bách Thần còn gắn liền với Lễ hội Lồng tông thường tổ chức vào ngày 8 tháng Giêng âm lịch hàng năm. Do đó, ngày này vừa là lễ hội xuống đồng của người dân vừa là ngày đại lễ của đền. Người dân sẽ cúng biếu các vị thánh thần bằng chính những nông sản họ thu được trong năm.
Kết luận
Tất cả các đền ở Tuyên Quang nổi tiếng linh thiêng kể trên đều có bề dày lịch sử lớn lao cùng kiến trúc độc đáo. Quả đúng Tuyên Quang chính là nơi hội tụ những tinh hoa nhất của tín ngưỡng thờ Mẫu của nước ta.
